კონდრატე თათარაშვილის (ფსევდონიმით ,,უიარაღო'') 1912 წელს გამოქვეყნებული ისტორიული მოთხრობა ,,მამელუკი'' (დღეს, უმეტესად, გამოიყენება ,,მამლუქი'', რაც არაბულად ,,ნაყიდ ტყვეს'' ნიშნავს), საქართველოს ერთ-ერთ უმწვავეს სატკივარს _ ყმების უცხოეთში გაყიდვას _ ეხება. წიგნში განსაკუთრებით ხაზგასმულია ქართველთა გაუტანლობა, რაც ხშირად ღუპავდა ქვეყანას: `ოო, დიდი რამეა ერთი პირი და ერთი გული! საცა ერთი პირი და გულია, იქ ქვეყანა უძლეველია. კარგა ხანია იმერლებისა და მეგრელების ასეთი ერთსულოვნება არ უნახავს კაცს და სასტიკადაც დავამარცხეთ მტერი. მტერი, მარა რა მტერი! ოსმალები ურიცხვნი იყვნენ, მათ ზურგს უმაგრებდნენ თვალდაბნელებული ჩვენიანებიც... ეეჰ, შინაური განხეთქილება ღუპავს ჩვენს ქვეყანას. დარწმუნებული ვარ, გარეშე მტერი ერთზე ათიც რომ მოვიდეს, თუ ჩვენ ერთობა გვექნება, ყველაფერს გავუმკლავდებით~, ამბობს გამოცდილი ქართველი მეომარი. `მკვეთრმა პატრიოტულმა სულისკვეთებამ, მძაფრ სიუჟეტთან შერწყმულმა ნათელმა და შთამბეჭდავმა სტილმა განაპირობა რევოლუციამდელი პროზის ამ პატარა შედევრის ფართო პოპულარობა~, წერდა ტიციან ტაბიძე. 1958 წელს ამ მოთხრობის მიხედვით გადაიღეს მხატვრული ფილმი `მამლუქი~. ეს გამოცემა იმითაც არის საყურადღებო, რომ ტექსტს თან ერთვის მნიშვნელოვანი განმარტებები.